Tytuł naukowy i zawodowy to pojęcia często stosowane wymiennie, chociaż znaczą coś zupełnie innego. Oba możemy zdobyć na studiach, ale choć i jeden, i drugi wiążą się z ogromną ilością włożonej pracy i poświęconego czasu, odnoszą się do innych obszarów znaczeniowych.
Co to jest tytuł naukowy?
Tytuł zawodowy to kwalifikacja uzyskana po ukończeniu studiów pierwszego lub drugiego stopnia. Jego nadanie oznacza, że kandydat zyskał wszystkie potrzebne umiejętności do wykonywania danego zawodu.
Studia pierwszego lub drugiego stopnia kończą się zaliczeniem programu studiów oraz egzaminem dyplomowym, którego formą czasami jest obrona pracy dyplomowej.
Jakie są tytuły zawodowe i co one oznaczają?
W szkolnictwie wyższym wyróżnia się trzy podstawowe tytuły zawodowe, możliwe do uzyskania po ukończeniu studiów. Są to:
- tytuł licencjata,
- tytuł inżyniera,
- tytuł magistra.
Każdy z nich uzyskuje się na określonym poziomie studiów.
Licencjat. Pierwszy etap studiów
Tytuł licencjata otrzymuje się po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na większości kierunków, zwykle określanych jako humanistyczne lub ścisłe, ale nie techniczne. Zazwyczaj studia licencjackie trwają trzy lata i wprowadza w podstawowe zagadnienia naukowe danej dziedziny.
Ponadto ukończenie licencjatu daje możliwość kontynuowania nauki na studiach magisterskich.
Inżynier. „Licencjat” dla techników
W odróżnieniu od studiów licencjackich, choć wprowadzają w podstawowe założenia, studia inżynierskie trwają trzy i pół roku oraz koncentrują się na praktycznych aspektach wybranej dziedziny. To właśnie nastawienie na praktyczne umiejętności jest szczególnie cenione na rynku pracy.
Po ich ukończeniu absolwent może kontynuować naukę na studiach magisterskich.
Magister. Co daje tytuł magistra?
Tytuł magistra uzyskuje osoba, która ukończyła studia drugiego stopnia (a wcześniej licencjat lub studia inżynierskie). Magisterka trwa zwykle dwa lata i stanowi dopełnienie pierwszego stopnia, ponieważ podczas niej wykłada się bardziej specjalistyczne zagadnienia i pogłębia wiedzę na dany temat.
Istnieje również odbycia tzw. studiów jednolitych magisterskich, które trwają nieprzerwanie 5 lat i kończą się uzyskaniem tytułu magistra. W odróżnieniu od formuły 3+2 (3 lata licencjatu i 2 magisterki) w środku studiów nie odbywa się żaden egzamin, może za to wystąpić konieczność napisania pracy zaliczeniowej. Studia pięcioletnie to duże wyrzeczenie oraz ryzyko, że trzeba się od razu decydować na całość.
Po ukończeniu studiów magisterskich można rozpocząć studia doktoranckie.
Co to jest stopień naukowy? Wyjaśniamy
Stopień naukowy jest przyznawany przez uczelnię lub inną instytucję naukową na podstawie własnych osiągnięć badawczych oraz wkładu w rozwój danej dziedziny. Oznacza to, że po studiach drugiego stopnia należy zaangażować się w studia doktoranckie, a później pracę na rzecz swojej alma mater i wybranej dziedziny.
Stopnie naukowe dodają prestiżu nie tylko w świecie naukowym, ale również w niektórych zawodach, które wymagają korzystania z zaawansowanej wiedzy czy technologii. Osoby szczycące się tego typu stopniem często sprawują funkcje kierownicze albo doradcze w ważnych miejscach jak ośrodki naukowe czy szpitale.
Jakie są stopnie naukowe po kolei?Hierarchia tytułów naukowych
Obecnie wyróżniamy trzy stopnie naukowe, które są jednocześnie hierarchią naukową w polskim systemie szkolnictwa wyższego:
- doktor,
- doktor habilitowany,
- profesor zwyczajny.
Przy czym nie można otrzymać najwyższego tytułu bez zdobycia dwóch poprzednich.
Doktor. Pierwszy krok w stronę nauki
Stopień doktora jest pierwszym w kolejności tytułem naukowym, który uzyskuje się po ukończeniu czteroletnich studiów doktoranckich. Otrzymuje się go na podstawie przeprowadzenia własnych badań oraz przedstawienia rozprawy naukowej, a potem obrony swojej pracy przed komisją.
Tytuł doktora jest wymagany, by pracować w instytucjach naukowych.
Doktor habilitowany = „zaawansowany” doktor
Stopień doktora habilitowanego to kolejny krok na ścieżce akademickiej zaraz po stopniu doktora. Proces habilitacji trwa kolejne kilka lat, podczas których należy ciężko pracować naukowo, publikować i przyczyniać się do rozwoju swojej dziedziny.
Dzięki habilitacji można prowadzić niezależne badania w swoim ośrodku oraz pełnić funkcję profesora nadzwyczajnego na uczelniach, czyli w praktyce prowadzić zajęcia ze studentami.
Profesor. Najwyższy stopień akademickiego wtajemniczenia
Tytuł profesora zwyczajnego to najwyższy stopień naukowy, jaki można otrzymać. Jest on przyznawany przez Prezydenta RP osobom, które mogą się poszczycić wybitnymi osiągnięciami naukowymi i dydaktycznymi na polu akademickim. Proces mianowania profesorem jest bardzo złożony, a wchodzi w niego m.in. ocena całokształtu kariery naukowej.
Obecnie uczelnie coraz częściej nadają tytuł profesora nadzwyczajnego (uczelni) pracownikom naukowym (najczęściej doktorom habilitowanym), którzy swoją karierą akademicką przyczyniają się nie tylko dla dobra dziedziny, ale również swojej uczelni czy ośrodka.
Tytuł zawodowy a stopień naukowy – różnice
Jak można zauważyć, między tytułem zawodowym a stopniem naukowym są zasadnicze różnice.
Po pierwsze, różni je zakres wiedzy wymagany na dany tytuł – zawodowy jest związany z wiedzą typowo dotyczącą zawodu, a naukowy odnosi się do dziedziny, którą chce się rozwijać. W przypadku stopnia naukowego widać duży nacisk na własny wkład w rozwój nauki.
Po drugie, razem z zakresem wiedzy idzie czas, który należy poświęcić, aby dany tytuł uzyskać. Kariera profesorska może zająć nawet kilkanaście lat, podczas gdy studia licencjackie to zaledwie trzyletnia nauka.
Ponadto istotny jest wkład w pracę okołonaukową – publikacje, konferencje, wyjazdy mające na celu rozwój swojej dziedziny, ale także poszerzanie własnej wiedzy. Stopień naukowy nieodzownie łączy się z własnym rozwojem.
