„Jeśli chcesz iść szybko idź sam. Jeśli chcesz iść daleko idź razem” (S. Jobs). Historia niejednego biznesu potwierdza, że aby go rozwinąć, nie wystarczy zatrudnić utalentowanego eksperta świetnie realizującego cele. Trzeba zbudować zespół specjalistów, który wspólnie pokona każde wyzwanie. Jak wygląda budowanie zespołu i dlaczego zadanie to nierzadko wymaga wsparcia szkoleniowego? Jaką rolę w tym procesie pełni lider, a jaką członkowie grupy?
Budowanie zespołów zaczyna się od wyszkolenia menedżerów
Cegły na budowie są tylko pojedynczymi kostkami. Jednak gdy fachowiec „poskleja je” ze sobą w umiejętny sposób, stworzy coś wspaniałego i trwałego. Podobnie w organizacji: dopóki między zatrudnionymi nie będzie spoiwa, dopóty nie uda im się zrealizować wspólnych celów firmy, nawet mimo talentów, specjalności i rewelacyjnego wypełniania swoich obowiązków. Będą tylko grupą pracujących w danym miejscu, ale nie zespołem. Potrzebują menedżera, który go zbuduje.
Proces budowania zespołu wymaga od menedżera podjęcia przemyślanych działań, specjalistycznej wiedzy, a także osobistej umiejętności:
- zarządzania pracą i czasem,
- ustalania celów,
- rozwiązywanie konfliktów członków zespołu,
- delegowania zadań,
- umiejętność słuchania,
- rozwijania i utrzymania motywacji,
- budowania pozytywnych relacji opartych na zaufaniu i pracy zespołowej,
- empatii i asertywności.
Jednym słowem menedżer zaczyna budowę produktywnego zespołu od zostania fachowcem kompetencji miękkich i twardych. Zanim zacznie szkolić członków grupy do wspólnej i efektywnej realizacji celów, musi wyszkolić siebie, np. korzystając z odpowiednich szkoleń dla menedżerów.
Budowanie zespołu polega na zdefiniowaniu wspólnych celów i nagradzaniu
Najważniejszym działaniem menedżera zwiększającym efektywność pracy zespołu jest precyzyjne i jasne wyjaśnienie członkom zespołu celów organizacji. Dzięki temu każdy członek zespołu dostrzeże, jak jego praca wpływa na innych i na całą firmę. Poczuje się nie tylko ważny, ale także odpowiedzialny za innych. Oprócz tego jednolity i spójny kierunek motywuje do wspólnego i równomiernego wysiłku, a nie do działania na własną rękę.
Wraz z wyznaczeniem celów dla całej grupy menedżer powinien przypisać każdemu członkowi rolę w zespole dopasowaną do mocnych stron jego osobowości, unikalnych umiejętności i doświadczenia. Dzięki temu można uniknąć wielu problemów i jeszcze lepiej zbudować efektywny zespół.
Na rozwój zespołu wpływa również monitorowanie postępów, realizacji zadań i właściwe nagradzanie pracowników. Nie musi się to ograniczać do podwójnej ilości jabłek podczas owocowych czwartków czy wspólnej celebracji z pracownikiem miesiąca. Czasami może się bardziej sprawdzić mniej formalne podejście i zapytanie nagradzanego o to, czego by chciał w ramach nagrody. Starania zmierzające do zaspokojenia indywidualnych potrzeb zaangażowanego członka zespołu już same w sobie mogą być dla niego nagrodą. Ponadto takie podejście tworzy nieformalny autorytet lidera i wpływa na budowanie relacji opartych o przyjaźń, zrozumienie, równość i zaufanie – cech niezbędnych w budowaniu zespołu i podejmowaniu wspólnej pracy.
Jak znaleźć odpowiednich członków zespołu?
Proces budowania produktywnego zespołu wymaga także znalezienia odpowiednich osób do pracy. Skuteczna rekrutacja zależy m.in. od:
- zrozumienia własnej kultury organizacyjnej,
- określenia umiejętności, doświadczenia i stylów zachowań kandydata. Np. zbyt dużo osób ze stylem dominującym w zespole oznacza konflikty, a zbyt mało to niedopowiedzenia – tak czy inaczej mniejsza efektywność zespołu,
- stworzenia ogłoszenia wyjaśniającego kulturę i misję przedsiębiorstwa,
- opracowania testów i zadań pozwalających sprawdzić kompetencje.
Członkowie zespołu i ich dalszy rozwój
Budowa zespołu, który produktywnie realizuje założenia firmy, wymaga znacznie więcej. Po skompletowaniu grupy i określeniu celów przychodzi czas na zacieśnienie relacji i współpracy poprzez rozwijanie umiejętności interpersonalnych, dobrej komunikacji i rozwiązywania konfliktów itp.
Ponadto nawet zgrany zespół po kilku latach (a przy okazji także porażkach i zawalonych terminach) może przestać być produktywny. Z tego powodu menedżer stara się cały czas motywować pracowników i zachęcać ich do osobistego rozwoju, np. zapewniając cykliczne programy rozwojowe.
Proces budowania zespołu jest dynamiczny i wymaga ciągłego reagowania oraz doskonalenia różnych kompetencji przez menedżera. Dzięki odpowiednim działaniom może on rozwinąć w grupie pracowników poczucie współpracy, zaufania i odpowiedzialności w realizacji celów, a co za tym idzie – zapewnić sukces zarówno małej firmie, jak i korporacji.