Łojotokowe zapalenie skóry - charakterystyka i leczenie

Łojotokowe zapalenie skóry – charakterystyka i leczenie

Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) jest to przewlekła, nawrotowa choroba dermatologiczna. Schorzenie to związane jest z nadmiernym wydzielaniem sebum przez gruczoły łojowe oraz nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na obecność drożdżaków z rodzaju Malassezia. Objawy choroby, takie jak zaczerwienienie, łuszczenie się skóry oraz świąd, mogą znacząco wpływać na jakość życia pacjentów.

Przyczyny i mechanizmy choroby

Kluczową rolę odgrywają grzyby drożdżopodobne, głównie Malassezia furfur i Malassezia globosa, które naturalnie występują na skórze człowieka. U osób z predyspozycjami drożdżaki te wywołują reakcję zapalną. Nadmierne wydzielanie sebum przez gruczoły łojowe tworzy sprzyjające środowisko dla ich namnażania. Innym istotnym czynnikiem jest dysfunkcja bariery skórnej. Uszkodzona warstwa lipidowa skóry prowadzi do zwiększonej przepuszczalności naskórka i ułatwia penetrację substancji drażniących, nasilając stan zapalny. Genetyka również odgrywa kluczową rolę – w rodzinach z wywiadem ŁZS częściej obserwuje się występowanie tej choroby. Czynniki zaostrzające ŁZS to stres, zmęczenie, zmiany hormonalne, a także niekorzystne warunki atmosferyczne, takie jak niska wilgotność powietrza czy wysoka temperatura. Częstsze występowanie objawów obserwuje się u osób z osłabioną odpornością, np. w przebiegu HIV lub po przeszczepach narządów.

Objawy i lokalizacja zmian

Łojotokowe zapalenie skóry charakteryzuje się występowaniem rumieniowych, łuszczących się zmian skórnych, którym często towarzyszy świąd. Typowe miejsca zajęte przez proces chorobowy to obszary, w których obecna jest największa ilość gruczołów łojowych, takie jak:

  • skóra głowy (objawia się łupieżem lub tłustymi, żółtymi łuskami),
  • okolice nosa i fałdy nosowo-wargowe,
  • uszy (zewnętrzna część ucha i małżowina uszna),
  • klatka piersiowa w linii pośrodkowej,
  • okolice międzyłopatkowe.

Metody leczenia

Leczenie łojotokowego zapalenia skóry ma na celu złagodzenie objawów oraz zapobieganie nawrotom. Terapia jest dostosowywana indywidualnie do pacjenta w zależności od nasilenia zmian i lokalizacji.

Preparaty miejscowe

  • Antygrzybicze: Kremy i szampony zawierające ketokonazol, klotrimazol lub cyklopiroks są skuteczne w redukcji kolonizacji drożdżaków Malassezia.
  • Kortykosteroidy: Maści lub kremy o niskiej mocy stosuje się krótkotrwale w celu złagodzenia stanu zapalnego. Długotrwałe stosowanie może jednak prowadzić do skutków ubocznych, takich jak ścieńczenie skóry.
  • Inhibitory kalcyneuryny: Takrolimus i pimekrolimus są alternatywą dla sterydów, zwłaszcza w leczeniu zmian na twarzy.

Preparaty keratolityczne

Szampony zawierające kwas salicylowy lub siarkę pomagają w usunięciu łusek i normalizacji procesu rogowacenia skóry.

Terapia ogólnoustrojowa

W ciężkich przypadkach, które nie reagują na leczenie miejscowe, stosuje się doustne leki przeciwgrzybicze (np. itrakonazol) lub izotretynoinę.

Profilaktyka i pielęgnacja skóry

  • Regularne mycie skóry głowy i twarzy łagodnymi środkami myjącymi zmniejsza ilość sebum.
  • Unikanie drażniących kosmetyków oraz stosowanie emolientów wzmacnia barierę skórną.

Podobne wpisy