Żółtaczka to objaw chorobowy manifestujący się zażółceniem białkówek oczu, błon śluzowych oraz skóry. Często towarzyszy jej ciemne zabarwienie moczu oraz nienaturalnie jasna barwa stolca. Niekiedy występuje również uciążliwy świąd skóry. Wszystkie te symptomy stanowią konsekwencję nadmiaru bilirubiny, czyli barwnika żółciowego powstającego w wyniku rozpadu czerwonych krwinek. Żółtaczka należy do niespecyficznych objawów mogących wskazywać na wiele różnych schorzeń, a zatem wymagających poszerzonej diagnostyki.
Objaw, którego nie można lekceważyć – o czym może świadczyć żółtaczka? Zdjęcie: Envato
Żółtaczka jako następstwo nieprawidłowej pracy wątroby
Wśród schorzeń manifestujących się zażółceniem powłok skórnych znajdują się choroby, w przebiegu których dochodzi do nieprawidłowego metabolizowania bilirubiny w hepatocytach, czyli komórkach wątrobowych.
Taki objaw najczęściej bywa konsekwencją wirusowego zapalenia wątroby typu A, B lub C bądź nowotworów w obrębie tego narządu. Może także stanowić symptom marskości wątroby lub jej uszkodzenia spowodowanego toksycznym działaniem różnych substancji.
Zaburzenia w pracy narządu z reguły są skutkiem nadużywania alkoholu, narkotyków lub niektórych medykamentów, szczególnie z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, paracetamolu czy statyn.
Poalkoholową lub polekową niewydolność wątroby można częściowo zniwelować, dbając o racjonalną dietę, na przykład w postaci wysokobiałkowego preparatu Fresubin Hepa DRINK. Nieco rzadziej żółtaczka bywa objawem wrodzonych zaburzeń genetycznych – przykładem jest niegroźny zespół Gilberta.
Przedwątrobowe przyczyny żółtaczki
Nadmiar bilirubiny może mieć również przyczyny przedwątrobowe – mówi się wówczas o tak zwanej żółtaczce hemolitycznej. Dochodzi do niej na skutek hemolizy, czyli intensywnego procesu rozpadu erytrocytów. Jest on na tyle wzmożony, że wątroba nie potrafi zmetabolizować tak dużych ilości bilirubiny. Barwnik ten odkłada się więc w skórze oraz białkówkach oczu.
Nadmiar bilirubiny może stanowić także skutek wchłaniania się bardzo rozległego krwiaka. Warto wspomnieć, że proces rozpadu krwinek czerwonych jest też główną przyczyną żółtaczki noworodków. Tej nie należy jednak traktować jako jednostki chorobowej, lecz jako naturalny proces fizjologiczny. Stężenie pomarańczowego barwnika we krwi rośnie u dziecka w kilka dni po porodzie, a u wielu noworodków osiąga na tyle wysoki poziom, że pojawia się wyraźne zażółcenie naskórka. Taka żółtaczka ustępuje samoistnie i nie wymaga podjęcia leczenia.
Żółtaczka – przyczyny mechaniczne
Żółtaczka może mieć również przyczyny pozawątrobowe. Mówi się wówczas o tak zwanej żółtaczce zastoinowej, u której podłoża leżą utrudnienia w odpływie żółci z wątroby lub przewodów żółciowych spowodowane przez przeszkodę mechaniczną.
Ten rodzaj żółtaczki może stanowić następstwo zwężenia dróg żółciowych w wyniku zalegania w nich złogów kamieni. Ale bywa także konsekwencją guzów w obrębie przewodów żółciowych, pęcherzyka żółciowego bądź trzustki, blokujących swobodny odpływ żółci.
Powyższy artykuł nie jest poradą lekarską. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
